Sorumlu Yapay Zeka için Öneriler
Bir önceki yazımızda yapay zekanın ne olduğundan ve makro ölçekte nasıl sonuçlar doğurması beklendiğinden bahsetmiştik [1].
Kısaca, bu teknolojinin toplumun her kesimini etkilemesi bekleniyor. Dolayısıyla, her ne kadar büyük fırsatlar barındırsa da, olası risklerinden de çekinenler çok. Tam bu nedenle geliştirme süreçlerinde nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda Dünya Ekonomik Forumu ve AI Commons iş birliği ile, 26-28 Nisan 2023 tarihlerinde San Francisco'da bir zirve düzenlenmiş ve 30 maddelik bir öneri listesi hazırlanmış [2].
Bu önerileri yapanlar kim?
Listenin içeriğinden önce bu listeyi hazırlayanlara ve bu listeyi hazırladıkları organizasyona biraz bakalım.
Dünya Ekonomik Forumu, merkezi İsviçre/Cenevre’de olan bir Uluslararası Kamu-Özel İş birliği Örgütü. Yaptıkları işi, “küresel, bölgesel ve sektörel gündemleri şekillendirmek…” şeklinde tanımlıyorlar [3].
AI Commons ise, Paris merkezli, kendini “yapay zekanın avantajlarına evrensel erişim sağlamaya yönelik kolektif bir çaba” olarak tanımlayan kar amacı gütmeyen bir oluşum [4].
Bu iki Avrupa merkezli, ama kendini dünya çapında tanımlamış örgüt, herhalde yapay zeka büyük çapta Amerika Birleşik Devletleri/San Francisco’da geliştirildiğinden, orada bir araya gelip “Sorumlu Yapay Zeka Zirvesi 2023” adı altında 3 günlük bir organizasyon düzenlemişler. 100’den fazla bilim insanı, akademisyen, girişimci, teknoloji yatırımcısı, sivil toplum üyesi ve politika yapıcıyı bir araya getirmişler. Bu yazımıza kaynak teşkil eden, o zirvede hazırladıkları, 30 maddelik öneri listesini de Haziran 2023’te yayınladılar [2].
Öneriler nelerdir?
Öneriler şöyle üç ana başlık altında toplanmış: sorumlu geliştirme, iş birliği ve toplumu yönlendirme. Her bir maddenin üzerinden geçmek, bu alanda proje yapmaya başlayacaklar için faydalı olacaktır. Biz yazımızda ana fikri yakalayabilmeniz için birkaç maddeyi seçtik ve bazı maddeleri ortak özelliklerine göre gruplayarak özetledik. Buyurunuz!
Sorumlu geliştirme başlığı 16 alt başlık içeriyor. Bunları 3 başlık altında topladık [2]:
1. “Ortak dil kullanın”. Her yeniliğin kendine özgü tanımları, isimleri, sorunları olması doğaldır. Tüm bunları isimlendirirken lütfen birlikte hareket edin, aynı dili konuşmaya çalışın, anlaşmamız kolaylaşsın.
2. “Dürüst ve şeffaf olun”. Yeni bir şeyler yapıyorsunuz. Her sorunu bir kerede çözemeyebilirsiniz. Modellerinizdeki kısıtları açık yüreklilikle toplumla paylaşın. Çözdüğünüz sorunları da, mümkün olduğunca nasıl çözdüğünüzü de paylaşın. Paylaşın ki, toplum hem sizin ürünlerinize güvensin, benimsesin hem de yanlış ya da hata görürse sizi uyarabilsin. Bilerek yapmayacaksınızdır illaki, ama kimseyi bilmeden kırmayın, gücendirmeyin.
3. “Açık olun”. Bu şeffaflığın özel bir biçimi: “Sanal ortamlarda insanların, bir insanla mı yoksa bir makineyle mi etkileşimde bulunduğunu anlamasını sağlayacak mekanizmalar geliştirin. Güven zor tesis edilen, çabuk kaybedilen bir değerdir. Toplumu paranoyaklaştırmamak lazım, bir “sistem”le karşı karşıya olduğumuzu bileceğimizden emin olursak daha huzurlu oluruz.
İş birliği başlığı altında geliştirme yapan şirketlerin birbirlerine karşı tavırları konusunda öneriler var. Burada öneriler 5 madde altında toplanmış. Yine tek tek bakmayalım, özetleyelim. Ulusal ve uluslararası arenada kanun koyucular ve diğer yapay zeka geliştiricileri ile açık iletişimde olun; ortak dil, ortak standartlar, ortak kontroller için iş birliği yapın.
Son olarak toplumu yönlendirme başlığı altında ise yapay zeka teknolojileri ile ilgili toplumun eğitimi ve gelişimine yönelik öneriler sıralanmış. Hesapladığınız üzere kalan 9 madde bu grupta yer alıyor. Tek cümleyle özetleyebiliriz: Tüm geliştirmelerinizde toplum faydasını önceliklendirin. Hipokrat Yeminindeki “Hastanın sağlığına ve esenliğine her zaman öncelik vereceğim” ifadesine benzer olarak, yapay zeka üzerinde çalışanların da dürüst, samimi ve iyi niyetle çalışması bekleniyor.
Kapsamlı ve değerli bir liste; herkes kendi kendine düşünse de birinin sesini yükseltip bir liste yapması, varsa farklı düşünenlerin de fikrini ortaya atması için bir fırsattır. Gelişme için konuşmak önemlidir.
Bu bağlamda başka neler oluyor?
Bu arada, biz bu yazıyı hazırlarken, 8 Şubat’ta Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Ticaret Bakanlığı “ABD Yapay Zeka Güvenliği Enstitüsü Konsorsiyumu’nun (AISIC) kurulduğunu duyurdu. Bu konsorsiyuma yapay zeka oluşturucuları, kullanıcıları, akademisyenler, hükümetten araştırmacılar, endüstriden araştırmacılar ve sivil toplum örgütlerinden oluşan 200’den fazla şirket ve kuruluş üye olmuş [5]. Bu konsorsiyum ABD çapında, ABD menfaatlerini korumaya ve artırmaya yönelik ve ABD’li katılımcılara yönelik olarak tasarlanmış gibi görünüyor. Faaliyetlerini birlikte izleyelim.
Kalın sağlıcakla,
Referanslar:
3. WEF: About
Yorumlar
Yorum Gönder